چای، این نوشیدنی همیشگی ما که بعد از آب پرمصرفترین نوشیدنی در تمام دنیا به حساب میآید، دنیایی از راز و رمز در خود دارد. اما یک سؤال همیشگی دغدغه دوستداران چای است که «چای دم کرده تا چند ساعت قابل خوردن است؟» و آیا نوشیدن چای مانده واقعاً برای سلامتی ضرر دارد؟ باید بگوییم که بهترین و خوشطعمترین حالت چای، نهایتاً تا ۲ ساعت بعد از دم کشیدن است. بعد از این زمان، کیفیت و خواص آن به سرعت کاهش پیدا میکند. دمای محیط، نور و هوا باعث تغییر کیفیت چای دم کشیده میشود و به همین علت همیشه توصیه میشود که چای را به صورت تازه دم مصرف کنید. در این مطلب از مجله سحرخیز میخواهیم زمان ماندگاری چای و مضرات نوشیدن چای مانده را بررسی کنیم.
اگر به دنبال خرید چای باکیفیت هستید، کافی است سری به فروشگاه سحرخیز بزنید. در سحرخیز میتوانید مجموعهای کامل از چای ایرانی اعلا، چای خارجی مرغوب و انواع ترکیبات ویژه را یکجا مشاهده کنید و با خیالی آسوده انتخابی دقیق داشته باشید. تمامی محصولات سحرخیز با کیفیت بالا، عطر طبیعی، رنگدهی مطلوب و تازگی تضمینشده عرضه میشوند تا هر روز بتوانید یک فنجان چای خوشعطر، خوشطعم و سالم نوش جان کنید.
آشنایی با ترکیبات چای دمکرده
وقتی شما یک چای تازه و خوشعطر دم میکنید، در واقع دارید یک معجون پرخاصیت مینوشید. داخل این نوشیدنی گرم، مجموعهای از ترکیبات مفید و فعال وجود دارد:
- مهمترین آنها آنتیاکسیدانها هستند که از سلولهای بدن ما در برابر آسیبها دفاع میکنند.
- ترکیب دیگر، کافئین است که به ما انرژی و حس هشیاری میدهد.
- در کنار اینها، مادهای به نام تانن هم وجود دارد که همان طعم گس و دبش چای را ایجاد میکند.
این ترکیبات در یک چای دمکرده تازه، در بهترین حالت تعادل خود قرار دارند و هم طعم عالی و هم خواص متفاوتی را به وجود میآورند. اما به محض اینکه چای شما برای مدتی طولانی در معرض هوا قرار میگیرد تغییرات زیر در آن رخ میدهد:
- یک فرایند شیمیایی به نام اکسید شدن چای شروع میشود.
- اکسیژن هوا به تدریج آنتیاکسیدانهای مفید را از بین میبرد و خواص چای را کم میکند.
- از طرفی، مولکولهای تانن بیشتر آزاد میشوند و به هم میپیوندند که این موضوع باعث تلختر شدن و سنگین شدن طعم چای میشود.
در واقع بعد از دم کردن چای، قدم به قدم خاصیت خود را از دست میدهد. به همین دلیل است که دانستن اینکه چای دم کرده تا چند ساعت قابل خوردن است، نه تنها برای لذت بردن از طعم، بلکه برای حفظ سلامتی هم اهمیت بسیاری دارد.
پیشنهاد مطالعه: طرز تهیه شیرچای
چای دمکرده تا چند ساعت قابل خوردن است؟
متخصصان تغذیه و کارشناسان چای بر این باورند که بهترین و طلاییترین زمان برای نوشیدن هر نوع چای، بین ۳۰ دقیقه تا نهایتاً ۲ ساعت بعد از دم کشیدن کامل است. در این بازه زمانی، چای دمکرده هم طعم و عطر دلنشین خود را به طور کامل حفظ میکند و هم تمام خواص مفید و آنتیاکسیدانهای آن در بالاترین سطح خود قرار دارند. بعد از گذشت این زمان، کیفیت چای به سرعت رو به کاهش میرود. البته تفاوتهایی بین چای سیاه و سبز و انواع دمنوش گیاهی وجود دارد که در ادامه به آن هم میپردازیم.
چه شرایطی روی ماندگاری چای دمکرده اثر میگذارد؟
ماندگاری چای دمکرده به چند عامل مهم محیطی بستگی دارد. اولین و مهمترین عامل، دمای محیط است؛ هرچقدر محیط گرمتر باشد، فرایندهای شیمیایی سریعتر اتفاق میافتند و فساد چای زودتر رخ میدهد. عامل دوم، تماس مستقیم با اکسیژن و نور است. اگر در قوری را باز بگذارید یا چای را در یک لیوان شفاف زیر نور نگه دارید، خیلی زودتر کیفیت خود را از دست میدهد. نوع ظرف نگهداری هم تأثیرگذار است. ظروف شیشهای و چینی بهترین گزینهها برای نگهداری چای هستند، در حالی که ظروف فلزی با ترکیبات چای واکنش نشان میدهند و طعم آن را عوض میکنند.
نشانههای یک چای فاسد یا مانده چیست؟
بدن و حس چشایی شما خیلی خوب عمل میکنند و علائم یک چای فاسد را به خوبی تشخیص میدهند. اگر این نشانهها را در چای خود مشاهده کردید، بهتر است از نوشیدن آن خودداری کنید:
- تغییر رنگ محسوس
- ایجاد لایه روی سطح
- تغییر بوی نامطبوع
- طعم تلخ و گس شدید
اینها همگی زنگ خطرهایی هستند که به شما میگویند زمان ماندگاری چای شما به پایان رسیده است.
مضرات چای مانده برای بدن ما چیست؟
نوشیدن چای مانده فقط به معنی از دست دادن طعم خوب و خواص مفید نیست، بلکه میتواند به طور جدی برای سلامتی شما مضر باشد. درک کامل مضرات چای به شما کمک میکند تا همیشه به سراغ چای تازه بروید.
- رشد باکتریها و میکروبها: چای سردشده، به خصوص اگر با قند شیرین شده باشد، یک محیط کشت عالی برای رشد انواع باکتریها و میکروبها است. نوشیدن چای دمکرده شب قبل میتواند ریسک مشکلات گوارشی، مسمومیت خفیف و دلدرد را افزایش دهد.
- نابودی کامل آنتیاکسیدانها: همانطور که اشاره کردیم، آنتیاکسیدانهای مفید چای در برابر اکسیژن بسیار حساس هستند و در چای مانده تقریباً به طور کامل از بین میروند. پس شما در حال نوشیدن یک مایع کافئیندار بدون هیچ خاصیت مفیدی برای سلامتی هستید.
- افزایش تانن و تحریک سیستم گوارش: با گذشت زمان، میزان تانن در چای به شدت افزایش پیدا میکند. این ماده میتواند دیواره معده و روده را تحریک کند و برای افراد حساس، باعث سوزش معده، رفلاکس یا حتی یبوست شود.
- آسیب به سلامت دهان و دندان: غلظت بالای تانن در چای مانده میتواند باعث ایجاد لکههای تیره روی دندانها شود و به مرور زمان به مینای دندان شما آسیب وارد کند.
بنابراین، دانستن اینکه چای دم کرده تا چند ساعت قابل خوردن است؛ یک اقدام پیشگیرانه مهم برای حفظ سلامتی شما به حساب میآید.
پیشنهاد مطالعه: چه چایی برای سردرد خوب است
نکات مهم برای نگهداری و مصرف ایمن چای
اگر چای دم کردید و مقداری از آن اضافه آمد، با رعایت این روشها میتوانید برای مدت کوتاهتری آن را نگه دارید و از مضرات چای جلوگیری کنید.
- بهترین راه، استفاده از یک فلاسک تمیز یا یک قوری دربدار باکیفیت است که گرما را به خوبی نگه دارد و جلوی تماس مستقیم چای با اکسیژن هوا را بگیرد.
- اگر قصد دارید چای را برای چند ساعت دیگر مصرف کنید، آن را پس از خنک شدن در یک ظرف شیشهای کاملاً دربسته در یخچال قرار دهید. این کار فرایند اکسید شدن چای را به طور قابلتوجهی کند میکند. اما یادتان باشد که طعم و خاصیت آن هرگز مثل چای تازه نخواهد بود.
- هنگام مصرف مجدد، چای را فقط تا دمای مطلوب گرم کنید و هرگز اجازه ندهید دوباره به نقطه جوش برسد.
- همیشه از قوریها و فنجانهای چینی یا شیشهای برای دم کردن و نوشیدن چای استفاده کنید.
تفاوت ماندگاری در انواع مختلف چای
اینکه چای دم کرده تا چند ساعت قابل خوردن است، به نوع دمنوش یا چای شما هم بستگی دارد. در ادامه ماندگاری هر کدام از انواع چای را بررسی میکنیم:
چای سیاه
چای سیاه به دلیل فرایند تخمیر و اکسیداسیون کاملی که در مراحل تولید خود طی کرده، کمی مقاومتر از انواع دیگر است. میتوان آن را با اغماض تا حدود ۳ الی ۴ ساعت هم مصرف کرد، هرچند کیفیت طعم و خواص آن به شدت پایین میآید.
چای سبز
چای سبز به دلیل داشتن آنتیاکسیدانهای بسیار حساس و فراوری نشدن، خیلی زودتر کیفیت خود را از دست میدهد. بهترین زمان ماندگاری چای سبز کمتر از ۱ ساعت است. بعد از این مدت به سرعت تلخ، کدر و بیخاصیت میشود.
چایهای گیاهی
زمان ماندگاری چای یا دمنوشهای گیاهی مانند بابونه، گل گاوزبان، به لیمو و… به نوع ترکیبات گیاهی آنها بستگی دارد. اما یک قانون کلی و مهم را بخواهیم بگوییم اینکه از تمام خواص دارویی و درمانی این دمنوشها بهره کامل را ببرید، همیشه آنها را کاملاً تازه مصرف و از نگهداری طولانیمدت آنها خودداری کنید. همچنین اگر بهدنبال دمنوشهای باکیفیت هستید، پیشنهاد میکنیم برای مشاهده قیمت دمنوش و خرید، به فروشگاه سحرخیز مراجعه کنید.
جمعبندی
در پایان، پاسخ نهایی این سؤال که چای دم کرده تا چند ساعت قابل خوردن است باید گفت تا زمانی که از نوشیدن آن لذت میبرید و حس تازگی و زندگی به شما میدهد! همیشه به نشانههای یک چای سرد و مانده مثل تغییر رنگ، کدر شدن و طعم تلخ توجه کنید و یادتان باشد که مضرات چای مانده بسیار جدیتر از چیزی است که به نظر میرسد. نگهداری چای در فلاسک یا چای در یخچال میتواند یک راه حل موقتی باشد، اما هیچ چیز در دنیا جای طعم، عطر و خاصیت یک چای تازه و لبسوز را نمیگیرد. پس به خود و سلامتیتان احترام بگذارید و همیشه به اندازه نیازتان چای دم کنید.
سؤالات متداول
چای دمکرده تا چند ساعت قابل خوردن است؟
چای دم کرده بین 30 دقیقه تا 2 ساعت در بهترین و سالمترین حالت خود قرار دارد.
آیا چای مانده سمی است؟
بله چای سرد محیط مناسبی برای رشد باکتریها به شمار میرود و میتواند باعث مسمومیت شود.
آیا نگهداری چای در یخچال ضرر دارد؟
خیر اگر میخواهید چای را بعد از دم کردن نگهدارید بهتر است در یخچال بگذارید؛ اما توجه کنید که باز هم از کیفیت آن کاسته خواهد شد.
ماندگاری چای سبز بیشتر است یا چای سیاه؟
چای سبز تا 3 یا 4 ساعت قابل نگهداری است اما چای سیاه نهایتا تا 2 ساعت پس از دم آوری باید مصرف شود.
