گونههای مختلفی از نعناع وجود دارد که هر گونه طعم و عطر خاص خود را دارد، اما همه انواع نعناع با ویژگی طراوت و خنککننده مشخص میشوند. نعناع به روش های مختلفی از جمله به عنوان یک گیاه آشپزی، طعم دهنده در نوشیدنیها و شیرینیها و به عنوان یک گیاه دارویی برای انواع بیماریها استفاده میشود. به دلیل خواص گوارشی خود شناخته شده است و اغلب برای تسکین ناراحتی معده، تسکین حالت تهوع و ارتقای سلامت کلی گوارش استفاده میشود. در این مطلب در مورد خواص نعناع و عرق آن صحبت کردیم.
تاریخچه استفاده از برگ نعناع
استفاده از نعناع را میتوان در دوران باستان جستجو کرد. اعتقاد بر این است که یونانیها و رومیها از نعناع برای مقاصد آشپزی و دارویی استفاده میکردند و همچنین معمولاً به عنوان نماد مهمان نوازی استفاده میشد. در واقع، کلمه “نعناع” از کلمه لاتین “mentha” گرفته شده است که به معنای “بوی شیرین” است.
نعناع همچنین در بسیاری از فرهنگ ها به عنوان نوعی ارز استفاده می شد. به عنوان مثال، در مصر باستان از نعناع به عنوان نوعی پرداخت مالیات استفاده میشد و همچنین از آن به عنوان جزئی در بخور و عطر استفاده میشد.
در قرون وسطی، نعناع بخش مهمی از تجارت اروپا شد. اولین ضرابخانه اروپایی در قرن هشتم در انگلستان تأسیس شد و سکه هایی از نقره تولید میکرد. ضرابخانه در سایر کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، آلمان و ایتالیا نیز تأسیس شد.
در دوران رنسانس، استفاده از نعناع به رشد خود ادامه داد. در محصولات مختلفی از جمله داروها، لوازم آرایشی و عطریات استفاده میشد. نعناع همچنین برای طعم دادن به غذاها و نوشیدنی ها از جمله چای استفاده میشد.
در قرن 19، نعناع در مقیاس بزرگتر شروع به رشد کرد. از آن برای تولید اسانس استفاده میشد که در محصولات مختلفی از جمله عطر، صابون و شمع مورد استفاده قرار میگرفت. امروزه از نعناع هنوز به طور گسترده در محصولات مختلف از جمله خمیر دندان، آدامس و آب نبات و همچنین در رایحه درمانی و به عنوان یک درمان طبیعی برای انواع بیماریها استفاده دارد.
پیدایش نعناع در ایران
نعناع در ایران سابقه استفاده طولانی دارد. اعتقاد بر این است که نعناع اولین بار در زمان امپراتوری هخامنشیان که از سال 550 تا 330 قبل از میلاد حکومت میکرد به ایران وارد شد. ایرانیان باستان از نعناع برای مصارف آشپزی و دارویی استفاده میکردند و همچنین معمولاً به عنوان نماد مهمان نوازی استفاده میشد.
در دوران طلایی اسلامی در قرن هشتم و نهم، دانشمندان ایرانی نقش مهمی در توسعه علم گیاهشناسی داشتند و نعناع یکی از گیاهانی بود که مورد مطالعه قرار میگرفتند. در واقع، ابن سینا، پزشک و فیلسوف معروف ایرانی، در کتاب «قانون طب» مطالب زیادی در مورد خواص دارویی نعناع نوشته است. نعناع نیز نقش مهمی در غذاهای ایرانی داشته است. در انواع غذاها از جمله خورش، سوپ و سالاد استفاده می شود. یکی از معروفترین غذاهای ایرانی که نعنا دارد کوکو سبزی نام دارد که یک فریتاتای سبزی و گیاهی است که شامل برگهای تازه نعناع است. در دوران معاصر، ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نعناع در جهان است که بیشتر نعناع در مناطق شمالی کشور کشت می شود. نعناع ایرانی به خاطر کیفیت بالا و طعم متمایزش شناخته شده است و به بسیاری از کشورهای جهان صادر می شود. چای نعناع نیز یکی از نوشیدنیهای پرطرفدار در ایران است و اغلب به نشانه پذیرایی از مهمانان سرو میشود.
خواص نعناع چیست و چه فوایدی دارد؟
سبزی نعناع که به عنوان گیاه نعناع یا برگ نعناع نیز شناخته میشود، سرشار از مواد مغذی و فواید سلامتی است. در اینجا برخی از فواید مصرف سبزی نعناع آورده شده است:
- سلامت دستگاه گوارش: سبزی نعناع حاوی ترکیباتی است که میتواند به تسکین مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز و سوء هاضمه و همچنین ممکن است به تسکین حالت تهوع و استفراغ کمک کنند.
- سلامت دهان و دندان: سبزی نعناع حاوی ترکیبات ضد باکتری و ضد التهابی است که میتواند به خوشبو شدن نفس، جلوگیری از پوسیدگی دندان و کاهش التهاب لثه کمک کند.
- سلامت تنفسی: منتول موجود در سبزی نعناع میتواند به پاکسازی مجاری تنفسی و رفع احتقان کمک کند و برای مشکلات تنفسی مانند آسم و برونشیت مفید است.
- سلامت پوست: سبزی نعناع حاوی آنتی اکسیدانها و ترکیبات ضد التهابی است که میتواند به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کند، که میتواند به پیری پوست و بیماریهای پوستی مانند آکنه و اگزما کمک کند.
- سلامت روان: ثابت شده است که عطر نعناع اثر آرام بخشی بر سیستم عصبی دارد و استرس و اضطراب را کاهش میدهد. همچنین ممکن است به بهبود عملکرد شناختی و حافظه کمک کند.
- دارای مواد مغذی: سبزی نعناع منبع خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی از جمله ویتامین C، ویتامین A، کلسیم و پتاسیم است.
به طور کلی، مصرف سبزی نعناع می تواند فواید سلامتی متعددی داشته باشد و می تواند افزودنی با طراوت برای انواع غذاها و نوشیدنیها باشد.
از نعناع در ایران چه استفادههایی میشود؟
نعناع در آشپزی ایرانی هم به عنوان طعمدهنده و هم به عنوان چاشنی بسیار استفاده میشود. در اینجا به چند مورد از رایجترین کاربردهای نعناع در آشپزی ایرانی اشاره میکنیم:
- استفاده از نعناع در انواع خورش: نعنا طعمدهنده رایج در خورش های ایرانی مانند قورمه سبزی و قیمه است که با انواع سبزیها و گوشت پخته میشود.
- استفاده از نعناع در برنج: نعناع اغلب به عنوان چاشنی غذاهای برنجی مانند پلو (برنج ایرانی) و تهچین (کیک برنجی ایرانی) استفاده میشود. همچنین میتوان آن را برای طعم بیشتر با برنج مخلوط کرد.
- استفاده از نعناع در ماست: نعناع اغلب به خوراکیهایی مانند ماست مانند ماست و خیار (دیپ خیار و ماست) و ماست موسیر (ماست با موسیر) اضافه میشود تا سردی آن را بگیرد.
- استفاده از نعناع در انواع آش و سوپ: از نعناع به عنوان طعم دهنده در انواع سوپها از جمله سوپ ورمیشل، سوپ جو و … و انواع آش از جمله آش رشته استفاده میشود.
- استفاده از نعناع در انواع سالاد: نعناع در ایران اغلب در سالاد یا به عنوان چاشنی یا به عنوان ماده اصلی استفاده میشود. یکی از سالادهای محبوب ایرانیها، سالاد شیرازی است که با خیار خرد شده، گوجه فرنگی، پیاز و نعناع درست می شود.
- استفاده از نعناع در انواع نوشیدنیها: در ایران معمولاً از نعنا برای تهیه چای استفاده میشود و اغلب در روزهای گرم تابستان به عنوان نوشیدنی گوارا سرو میشود. همچنین میتوان از آن برای طعم دادن به نوشیدنیهای دیگر مانند دوغ و شربت (شربت میوه) استفاده کرد.
در مجموع، نعناع گیاهی همه کاره است که در طیف گستردهای از غذاها و نوشیدنیهای آشپزی ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد و به بسیاری از غذاهای سنتی عنصری تازه و خوش طعم میبخشد.
برگ نعنا، یک داروی پرخاصیت
علاوه بر مصارف آشپزی، نعناع سابقه طولانی در استفاده دارویی در ایران دارد و اعتقاد بر این است که فواید سلامتی مختلفی دارد. در اینجا به برخی از کاربردهای دیگر نعناع در ایران اشاره می کنیم:
- داروهای گیاهی: نعناع معمولاً در طب سنتی ایران برای درمان انواع بیماری ها از جمله مشکلات گوارشی، مشکلات تنفسی، سردرد و دردهای قاعدگی استفاده می شود.
- رایحه درمانی: اسانس نعناع اغلب در رایحه درمانی برای تقویت آرامش و تسکین استرس استفاده می شود. همچنین اعتقاد بر این است که اثر خنک کنندگی روی بدن دارد و می توان از آن برای تسکین سردرد و حالت تهوع استفاده کرد.
- محصولات مراقبت شخصی: نعنا در انواع محصولات مراقبت شخصی در ایران از جمله خمیر دندان، دهانشویه و صابون استفاده میشود. خواص ضد باکتری و ضد التهابی آن را به یک عنصر محبوب در محصولاتی که برای ارتقای سلامت و بهداشت دهان و دندان طراحی شدهاند تبدیل کرده است.
- عطرها: از نعناع در تولید عطر و ادکلن در ایران استفاده میشود. رایحه تازه و تمیز آن در عطرهای مردانه و زنانه محبوب است.
- دافع حشرات: اعتقاد بر این است که نعناع خاصیت دافع حشرات دارد و معمولاً در ایران از آن به عنوان دافع حشرات طبیعی استفاده میشود. می توان آن را به صورت اسانس یا به عنوان یک گیاه تازه استفاده کرد.
در مجموع، نعناع در ایران کاربردهای متنوعی فراتر از کاربردهای آشپزی دارد. به دلیل خواص دارویی، بوی شاداب و توانایی آن در دفع حشرات ارزشمند است.
عرق نعنا سحرخیز:
سحرخیز یک برند ایرانی است که در زمینه تولید انواع محصولات غذایی از جمله گیاهان و ادویه جات و عرقیات فعالیت می کند. یکی از محبوب ترین محصولات سحرخیز عرق نعناع است که از برگ نعناع ایرانی مرغوب تهیه می شود.
عرق نعناع سحرخیز خواص دارویی ارزشمندی دارد. نعناع به دلیل توانایی خود در تسکین مشکلات گوارشی و رفع حالت تهوع شناخته شده است و اغلب به عنوان یک درمان طبیعی برای این بیماریها و سایر بیماریها در ایران استفاده میشود. عرق نعناع و به طور کلی عرقیات سحرخیز نیز در بین ایرانیان مقیم خارج از کشور محبوبیت دارد و به بسیاری از کشورهای جهان صادر شده و از آن استفاده میشود.