نبات یک شیرینی بلور مانند با طبع گرم است که از ترکیب آب و شکر به دست میآید. این خوراکی شیرین، اغلب در تمامی خانههای ایرانی یافت میشود و میتوان گفت عضو جدایی ناپذیر فرهنگ ایرانی است. ایرانیان، اغلب به دلیل طبع گرم نبات، آن را در چای داغ حل کرده و برای رفع سردی معده و بدن استفاده میکنند. نبات دارای خواص و فوایدی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه نبات
در مورد تاریخچه نبات منبع خاصی وجود ندارد ولی آن چه آشکار است این است که نبات نخستین بار در تاریخ توسط مردمان ایران زمین و شبه قاره هند مصرف میشده است. واژهی “نبات” به معنی گیاه است که منشا آن در نحوهی استفاده مصریان و ایرانیان باستان از گیاهان داروئی به این شکل بوده است ولی به طور کلی نبات به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگرفت.
درباره نبات و انواع آن
همانطور که گفتیم، نبات یکی از خوراکیهای ساده با طعم شیرین و طبع گرم است. نبات از ترکیب شکر و آب به دست میآید و فرایند تولید سادهای دارد. نبات عضوی از فرهنگ و تاریخچه ایرانی است و یک خوراکی سنتی و اصیل به حساب میآید و عطر و طعم دلنشینی دارد. از نبات برای شیرین کردن نوشیدنیهای تلخ مانند چای یا طعم دادن به برخی غذاها مانند کاچی استفاده میشود.
نباتهای موجود در بازار به چند دسته تقسیم میشوند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- شاخهنبات: بلورهای نبات که به دور یک نخ از جنس پنبه تشکیل شده است.
- نبات چوبی: بلورهای نبات که به دور یک چوب تشکیل میشود.
- نبات دانه: همان نگین نبات است.
- نبات مخلوط: به دلیل شکل نامنظم آن بیشتر به صورت فله عرضه میشود.
- پرده نبات: نباتی است که روی پاتیلها تشکیل شده و از لحاظ کیفیت و مقدار زعفران با دیگر نباتهای شاخه و چوبی هیچ تفاوتی ندارد و از خصوصیات بارز آن ترد و نازک بودن آن است.
- پودر نبات: خردههای نبات است که کمی از شکر درشتتر بوده و از قابلیت حل شدن بالا با همان خواص نبات است.
خواص نبات
- ملین و ضد نفخ
- پیشگیری از یبوست
- مقوی و نشاط آور
- پیشگیری از خستگی های مفرط جسمی و فکری ناشی از کار
- پیشگیری و کاهش سرفه های خشک
- پیشگیری از دیر هضم شدن غذا در معده
- پیشگیری و رفع کسلی و افزایش شادابی
- پیشگیری از تکرر ادرار
- پیشگیری و کاهش درد معده
- پیشگیری و کاهش دردهای ناشی از انقباض ماهیچه ها چون کمر درد، د درد و پا درد
جدول ارزش غذایی نبات زعفرانی
انرژی | 59 کیلوکالری |
قند | 7/14 |
چربی | 0 |
نمک | 0135/0 |
اسیدهای چرب ترانس | 0گرم |
نکات مهم برای خرید و نگهداری نبات
- نور و رطوبت، دشمن بلورهای شفاف نبات است،پس حتما آن را به دور از نور و در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
- بعد از باز کردن بستههای نبات، بهترین جا برای نگهداری آن شیشه است.شیشه های دربسته ای که در دمای کمتر از 20 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
- ضمن اینکه نبات با گرما میانه خوبی ندارد. وقتی زمستان رسید در اتاقهایی که بخاری و وسایل گرمایشی روشن است نبات را نگه ندارید.
- خرید نبات چوبی به نبات نی دار پلاستیکی ارجح است.
- بستههای نبات با تاریخ تولیدو انقضاء بردارید ؛ به خصوص دقت کنید که حتما سیب سبز سلامت داشته باشد.
- نبات فلّه نخرید؛ این نوع نباتها معمولا در انبارها به شکل غیر بهداشتی ذخیره میشود.انبارهایی که محل رفت و آمد موش و سایر حشرات شیرینی دوست است.
- اگر انتخابتان نبات زعفرانی است حتما از شرکت های معتبر خرید کنید.نام های تجاری باکیفیت خوب، برند می شود و محصولشان اصل و سالم است.
- اکثر نباتهایی که به رنگ زرد یا زعفرانی در بازار موجود هستند با جوهر زعفران رنگ می شوند که ماده ای بسیار خطرناک و سرطانزا است. مصرف این ماده بیماری هایی از قبیل بیش فعالی در کودکان، معضلات گوارشی و آسمی، تومورهای تیروئیدی، تشدید میگرن، تاری دید، حساسیتها و مشکلات پوستی نظیر پورپورا به همراه خواهد داشت.
- اگر علاقه به مصرف نبات زعفرانی دارید، مطمئن شوید که نبات را از منبع معتبر تهیه می کنید و رنگ نبات ناشی از خود زعفران است نه جوهر زعفران. گاهی حتی بر روی نبات پر های زعفران نیز دیده می شود اما نباید فریب این موضوع را بخورید و تصورکنید که این نبات با خود زعفران رنگ شده است.
خواص نبات سحرخیز
- شفافیت کریستال نبات سحرخیز نشان دهنده پاکیزگی کامل شیره نبات است که نسبت به محصولات مشابه در بازار تفاوت چشمگیری دارد.
- نبات سحرخیز پس از تولید در دستگاه خشک کن رطوبت زدایی می شود این امر باعث می شود که نبات دارای رطوبت در حد مجاز کمتر از (یک درصد) بوده و محصول نهایی ماندگاری بیشتری داشته باشد.
- عدم استفاده از ماده بسیار سمی و سرطان زای بلانکیت.
بلانکیت چیست؟
اکثر کارگاههای زیرزمینی و زیر پلهای غیر مجاز که تولید کننده نبات غیر بهداشتی هستند به جهت افزایش راندمان تولید و صرفه اقتصادی بیشتر، از ماده ای فوق العاده سمی و سرطان زا به نام بلانکیت (جوهر قند) استفاده میگردد. این ماده خاصیت سفید کنندگی بسیار قوی را داراست که متاسفانه به کمک آن شیره های نبات سوخته و تیره شده برای تولید نبات مجدد مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف بلانکیت علاوه برسرطانزایی، باعث بروز برخی اختلالات استنشاقی، گوارشی، پوستی و چشمی نیز می گردد.
- عدم استفاده از رنگ های افزودنی و استفاده از زعفران خالص به جای زعفران ناخالص در نبات زعفرانی
- عدم رطوبت بیش از حد مجاز
- عدم استفاده از سفیده تخم مرغ به عنوان تصفیه کننده