باسلوق یکی از خوشمزه‌ترین انواع شیرینیها است که با ترکیب مواد اولیه‌ای چون نشاسته، آب سرد، شکر، گلاب و پودر نارگیل تهیه می‌شود. این شیرینی لذیذ ریشه در فرهنگ و هنر آشپزی ایرانیان دارد. بافت نرم و کش‌دار این دسر، آن را برای سنین مختلف مناسب کرده است؛ ازاین‌رو میتوانید این شیرینی خوشمزه را به عنوان تنقلات و عصرانه برای کودکان خود یا برای پذیرایی مهمانان در جشن‌های تولد و دورهمی‌ها تهیه کنید. روش‌های مختلفی برای تهیه باسلوق وجود دارد که در این مطلب از سحرخیز به بررسی این روش‌ها و ترفندهای مهم برای تهیه بهتر این شیرینی خواهیم پرداخت.
روش‌های تهیه باسلوق در منزل
باسلوق دارای قدمت طولانی بوده و تاریخچه آن به چند صد سال قبل بازمی‌گردد. استفاده از روش‌های مختلف در تهیه، تنوع در شکل و طعم این شیرینی، آن را به یکی از جذاب‌ترین و منعطف‌ترین شیرینیها تبدیل کرده است. در ادامه به بررسی روش‌های مختلف تهیه باسلوق خواهیم پرداخت.
روش تهیه باسلوق ساده
این نوع باسلوق بدون هیچ افزودنی برای رنگ و طعم و تنها با استفاده از نشاسته گل تهیه می‌شود. جهت تهیه این شیرینی مواد اولیه ذکر شده در جدول زیر را تهیه کنید.
| مواد لازم | مقادیر مورد نیاز |
| نشاسته گل | ۱ لیوان |
| آب سرد | ۲ لیوان |
| شکر | نصف لیوان |
| گلاب | ۳/۱ لیوان |
| کره | ۱۰ گرم |
| پودر نارگیل و مغز گردو | به میزان لازم |
-
مرحله اول
نشاسته گل را داخل یک ظرف بریزید و آب سرد را به آن اضافه کنید. ترکیب را آن‌قدر هم بزنید که به طور کامل یکدست و صاف شود. در مرحله بعدی شکر و کره را به ترکیب اضافه کرده و حل کنید. در صورتی که کره سفت است، ابتدا به روش بنماری آن را ذوب کنید.
-
مرحله دوم
حل کردن مواد را تا جایی ادامه دهید که به قوام مناسب برسد؛ به گونه‌ای که اگر مواد را داخل قاشق ریختید و قاشق را برعکس کردید نریزد. پس از این که مواد به این غلظت رسید گلاب را به آن اضافه کنید و مجدداً هم بزنید. این نوع باسلوق ساده است و هیچ طعمی ندارد؛ در صورتی که تمایل داشتید میتوانید برای طعمدهی به اندازه نصف قاشق چایخوری به ترکیب آن پودر وانیل اضافه کنید.
-
مرحله سوم
کمی صبر کنید تا مواد باسلوق خنک شوند، سپس سراغ شکل‌دهی آن بروید. برای این کار کف دستتان را کمی چرب کرده و به اندازه یک گردو کوچک از مواد بردارید. با دست آن را به شکل گلوله فرم دهید. پودر نارگیل را روی یک سینی بریزید و گلوله‌ها را داخل آن بغلتانید تا کاملاً به پودر نارگیل آغشته شوند.
در این مرحله، برای تزیین و افزودن طعمی دلچسب‌تر، یک تکه گردو باکیفیت را در مرکز هر باسلوق قرار دهید. استفاده از گردوی تازه و مرغوب نه‌تنها ظاهر شیرینی را زیباتر می‌کند، بلکه طعم آن را هم به‌طرز چشمگیری بهتر می‌سازد. بنابراین، خرید آجیل تازه و درجه یک به‌ویژه گردوی خوب، در کیفیت نهایی باسلوق شما بسیار مؤثر است.
در پایان، باسلوق‌ها را به مدت ۱ تا ۲ ساعت در یخچال قرار دهید تا کاملاً فرم بگیرند و خنک شوند. حالا میتوانید این شیرینی سنتی و خوش‌عطر را با خانواده یا مهمان‌ها نوش جان کنید.
روش تهیه باسلوق ژله‌ای
در این نوع باسلوق برای ایجاد رنگ و طعم دلخواه از پودر ژله استفاده می‌شود. مواد مورد نیاز برای تهیه این دسر ژله‌ای به صورت زیر است:
| مواد لازم | مقادیر مورد نیاز |
| پودر ژله با طعم دلخواه | یک بسته |
| شکر | ۱ پیمانه |
| نشاسته | نصف پیمانه |
| آب سرد | نصف لیوان |
| گلاب | نصف پیمانه |
| آرد نشاسته و پودر قند | به میزان لازم |
-
مرحله اول
ابتدا پودر نشاسته را داخل یک قابلمه فلزی ریخته؛ آب سرد را به آن اضافه کنید و به خوبی هم بزنید. قابلمه را روی حرارت قرار داده و مواد را مرتباً هم بزنید تا گرم شوند.
-
مرحله دوم
پس از گرم شدن مواد، یک بسته پودر ژله با طعم دلخواه‌تان را به همراه شکر به قابلمه اضافه کنید و خوب هم بزنید تا کاملاً در مواد حل شوند. سپس نصف پیمانه گلاب را به ترکیب بیفزایید و مجدداً مواد را هم بزنید تا طعم و عطر دلنشین گلاب با سایر مواد ترکیب شود.
نکته مهمی که نباید از آن غافل شوید، استفاده از گلاب اصل و باکیفیت است. گلاب خوب، طعم و رایحه باسلوق شما را به سطح بالاتری می‌برد و نتیجه کار را فوق‌العاده خوش‌عطر می‌کند. بنابراین، اگر به دنبال یک شیرنی خوشمزه و اصیل هستید، خرید گلاب مرغوب را جدی بگیرید.
-
مرحله سوم
پس از این که ترکیب شروع به جوشیدن کرد و به غلظت رسید شعله را خاموش کرده و کمی صبر کنید تا خنک شود. در این نوع باسلوق برای شکل‌دهی باید از قالب استفاده کنید. به این منظور میتوانید از قالب‌های کوچک شکلی استفاده کنید یا یک قالب بزرگ در نظر بگیرید و بعد از خروج از یخچال با چاقو مواد را تکه تکه کنید.
-
مرحله چهارم
یک نایلون را کف قالب قرار داده و مواد را روی آن بریزید. با قاشق و کوبیدن قالب روی سطح کار میتوانید روی مواد را صاف کنید. قالب را در یخچال گذاشته و پس از ۶ تا ۷ ساعت خارج کنید.
-
مرحله پنجم
باسلوق را از قالب جدا کرده و با چاقو به شکل مربع‌های کوچک شکل دهید. قطعات برش داده شده را با استفاده از مغز گردو، آرد نشاسته، پودر قند و پودر نارگیل تزیین کنید.
روش تهیه باسلوق با شیره انگور
این دسر خوشمزه از شیره انگور، نشاسته و گردو تهیه می‌شود. جهت تهیه این شیرینی مواد زیر را تهیه کرده و در دسترس داشته باشید.
| مواد لازم | مقادیر مورد نیاز |
| نشاسته | نصف پیمانه |
| شیره انگور | ۲ پیمانه |
| آب | ۱ پیمانه |
| پودر هل | ۱ قاشق چایخوری |
| گلاب | ۱ قاشق غذاخوری |
| گردو | به مقدار لازم |
-
مرحله اول
نشاسته را با آب مخلوط کرده و روی حرارت ملایم بگذارید. در ادامه شیره انگور را به ترکیب اضافه کرده و مجدداً هم بزنید. در صورتی که شیرینی شیره انگور کم بود میتوانید در این مرحله مقداری شکر نیز به ترکیب اضافه کنید.
-
مرحله دوم
اجازه دهید که خمیر روی حرارت ملایم به غلظت برسد. سپس گلاب و پودر هل را به آن اضافه کرده و مجدداً هم بزنید. میتوانید گردو خرد شده را در این مرحله به مواد اضافه کنید یا در پایان برای تزیین از مغز گردو استفاده کنید.
-
مرحله سوم
خمیر شیرینی را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید کمی خنک شود. یک نایلون داخل قالب انداخته و مواد را داخل آن بریزید. به مدت ۲ تا ۳ ساعت داخل یخچال گذاشته و پس از خروج با چاقو شکل دهید. سپس شیرینیها را به پودر نارگیل یا آرد نشاسته آغشته کرده و میل کنید.
روش تهیه باسلوق رنگی
این نوع باسلوق قابلیت شکل‌دهی به اشکال مختلف هندسی را داشته و برای مناسبت‌های مختلف بسیار مناسب است. به‌عنوان‌مثال میتوانید برای تزیین سفره یلدایی خود این شیرینی را به شکل هندوانه در آورید. جهت تهیه این شیرینی به صورت زیر عمل کنید؛
-
مرحله اول
ابتدا باسلوق ساده را به روش گفته شده تهیه کرده و مواد آن را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید. به هر قسمت رنگ خوراکی جداگانه‌ای بزنید و به خوبی آن را ترکیب کنید.
-
مرحله دوم
اگر می‌خواهید باسلوق شما ساده باشد آن‌ها را به شکل گلوله درآورده و به پودر نارگیل آغشته کنید. در غیر این صورت میتوانید مواد را روی سطحی پهن کرده و به شکل رول در آورید یا با آن اشکال متنوع دیگری درست کنید.
-
مرحله سوم
باسلوق شکل داده شده را داخل یخچال بگذارید و پس از دو ساعت خارج کنید.
نکات و ترفندهای تهیه باسلوق در منزل
رعایت یک سری نکات و ترفند می‌تواند در تهیه این دسر به شما کمک کند و باعث شود که آن را حتی بهتر از باسلوق‌های بازاری آماده کنید. برخی از این نکات به صورت زیر هستند.
- در تهیه باسلوق حتماً از آب سرد استفاده کنید. آب سرد باعث حل شدن بهتر نشاسته و نرم و کش‌دار شدن این شیرینی خواهد شد.
- کیفیت نشاسته تأثیر مستقیمی بر نرم و لطیف شدن این شیرینی خواهد داشت.
- برای تزیین باسلوق میتوانید بسته به سلیقه خود از موادی چون آرد نشاسته، پودر قند، پودر نارگیل و مغزهای مختلفی چون گردو، بادام، پسته، فندق و …… استفاده کنید.
- برای یکدست شدن مواد در ابتدای کار میتوانید نشاسته را چند بار الک کنید.
- در صورتی که برای شکل‌دهی این شیرینی از دست استفاده می‌کنید حتماً کف دست خود را با چند قطره روغن چرب کنید و در صورتی که از قالب استفاده می‌کنید یک نایلون در کف قالب پهن کنید.
سخن پایانی
باسلوق یکی از شیرینی‌های سنتی معروف ایرانی است که علاوه بر کشور خودمان در همه جای دنیا طرف‌داران زیادی دارد. این شیرینی به روش‌های مختلف و با استفاده از مواد متنوعی تهیه می‌شود؛ اما به‌طورکلی مواد پایه‌‌ای چون نشاسته، گلاب، آب سرد و شکر اساس و پایه آن را تشکیل می‌دهند. این شیرینی برای مهمانی‌های مختلفی چون جشن‌های تولد، دورهمی‌ها، جشن یلدا و….. بسیار مناسب است و همچنین می‌تواند به عنوان یک تنقلات خوشمزه نیز برای کودکان معرفی شود.
سؤالات متداول
مواد اولیه باسلوق چیست؟
مواد اصلی شامل نشاسته، شکر، آب، کره یا روغن و گاهی ژلاتین یا پودر نارگیل برای تزیین است.
چه نوع نشاسته‌ای برای تهیه باسلوق بهتر است؟
نشاسته گل بهترین گزینه برای تهیه باسلوق است. توجه کنید که نشاسته باید بدون بو و کاملاً سفید باشد.
آیا در تهیه باسلوق حتماً باید از ژلاتین استفاده کنیم؟
خیر باسلوق سنتی نیاز به ژلاتین ندارد. اغلب در دستورهای مدرن از ژله و یا پودر ژلاتین استفاده می‌شود.
چرا باسلوق شل و یا وارفته می‌شود؟
دلیل شل شدن باسلق اغلب کافی نبودن زمان پخت یا استفاده از آب زیاد است.
چه زمانی باسلوق آماده است؟
زمانی که مواد به حالت کش‌دار و براق و نیمه شفاف در آیند و به راحتی از دیواره‌های قابلمه جدا شوند.
